Een professionele houding als fundament. Fundamenten voor een professionele houding.

Sinds onder meer de democratisering van het hoger onderwijs is de studentenpopulatie steeds diverser geworden. Als gevolg hiervan zijn sommige attitudes niet langer vanzelfsprekend op het moment van instroom. De schoolse of sociaaleconomische achtergrond gaven immers onvoldoende kansen om deze al ten volle te ontwikkelen. Tezelfdertijd verwacht het werkveld dat de hogeronderwijsinstellingen studenten afleveren, die in elke situatie het gewenste gedrag stellen. Het is een reden voor Veerle De Mey en Johan De Langhe, directeurs bij Hogeschool VIVES, om hun studenten sterk te ondersteunen in de (verdere) ontwikkeling van de gevraagde attitudes. In hun opleidingen van de respectievelijke studiegebieden Biotechniek & Technology en Handelswetenschappen & Bedrijfskunde bouwen ze met dat doel verschillende initiatieven uit. Met domo de refontiro mogen we Veerle De Mey hierbij begeleiden.  

Johan De Langhe: “Een charter voor de ambassadeurs van onze business school”  

Om de attitudevorming bij jullie studenten te stimuleren, stelden jullie een business charter op. Wat was hiervoor de aanleiding?

De directe aanleiding lag voor ons in een onderzoek van de KU Leuven, dat de gap blootlegt tussen het belang dat werkgevers hechten aan soft skills en attitudes, en de onderschatting hiervan door jongeren. Het deed ons inzien dat we meer op attitudes moesten trainen, wilden we de tewerkstellingscijfers van onze afgestudeerden hoog houden. En daarom hebben we dus het business charter opgemaakt.

Waaruit bestaat het charter?

Uit vijf eenvoudige vuistregels. In de eerste plaats verwachten we dat onze studenten een professionele houding aannemen en verzorgd gekleed zijn. De tweede vuistregel gaat over timemanagement: studenten moeten deadlines respecteren en op tijd komen. In de derde plaats schuiven we een actieve leerhouding naar voren, wat te maken heeft met het gepaste gebruik van smartphones en andere devices. Ten vierde vestigen we de aandacht op netiquette of een correcte e-mailcorrespondentie. En met de laatste vuistregel proberen we het eeuwige gevecht met de netheid in de lokalen aan te gaan. 

Hoe hebben jullie de attitudes voor het charter precies geselecteerd?

Dat deden we in samenwerking met onze werkveldpartners, aangezien zij onze studenten aanwerven, in de eerste plaats voor een stage of een periode werkplekleren.

Waren er studenten betrokken bij de samenstelling van het charter?

Uiteraard. In overleg met hen hebben we het ook vormgegeven op een manier die hen aanspreekt. Aanvankelijk was het een vrij droge vergelijking tussen de verwachtingen van het werkveld en de wijze waarop we daar in de opleiding aan kunnen werken. Nu is het een mooi gelay-out document, met bij elke vuistregel een duidelijke visualisatie.  

Zo’n charter is één ding, maar hoe zorg je ervoor dat dit wordt nageleefd?

Door het in het hele traject van onze studenten zichtbaar te maken. In mijn introductie voor de eerstejaars koppel ik het charter aan het onderzoek waar ik eerder naar verwees. Daarbij benadruk ik dat ze ambassadeurs zijn van een business school: hoe ze zich gedragen tegenover het werkveld, is zowel bepalend voor hun latere tewerkstelling als voor ons imago en zo ook voor de waarde van hun diploma. Verder hangt het charter in alle lokalen en zit het in de studentenagenda’s. Collega’s weten dat ze ernaar kunnen verwijzen. Ook schakelen we de studentenraad in om het levend te houden.

En wat gebeurt er als het charter niet wordt nageleefd?    

Dan worden de studenten daar door de docenten op aangesproken. Maar dit gebeurt weinig. Veel meer dan vroeger stellen we trouwens vast dat de studenten ook elkaar durven wijzen op storend gedrag. Deze evolutie kunnen we alleen maar toejuichen!

Veerle De Mey: “Een gedragscode voor studenten én docenten”

Net als haar collega, overweegt Veerle De Mey de implementatie van een gedragscode voor de studenten van haar opleidingen Biotechniek & Technology. Voor haar maakt deze deel uit van het bredere traject dat haar studiegebied, sinds haar aanstelling in 2019, doorloopt onder begeleiding van domo de refontiro.      

Hoe moeten we dat juist zien?

Om met een schone lei te beginnen, heb ik domo de refontiro gevraagd een visie- en strategieoefening op te zetten. Vanuit hun expertise suggereerden zij vervolgens een professionele code te ontwikkelen voor onder meer onze docenten. Om de visie en strategie waar te maken, is het idee van ‘practice what you preach’ immers cruciaal. En belangrijke voorwaarden daarvoor zijn dat het welbevinden goed zit en alle neuzen in dezelfde richting staan. Docenten kunnen maar op een adequate manier reageren op ongewenst gedrag van studenten, als er in het team zelf geen spanningen zijn. Toen ik hier aankwam, was het welbevinden allesbehalve optimaal. Met de gedragscode beoogden we een positieve verandering, door duidelijk te formuleren wat we van onze docenten verwachten. Zo vragen we hen open te staan voor feedback, enthousiasme uit te stralen, respectvol om te gaan met zowel studenten als collega’s, en open, eerlijk en direct te communiceren.  

Hoe zorg je ervoor dat zo’n code wordt nageleefd?

Door ze te doen leven. Dat gebeurt niet door ze aan de muren te hangen, wel door ze geregeld actief aan te halen. Zodat ze deel begint uit te maken van de cultuur, een evidentie wordt. Ook hiervoor reikte domo de refontiro de nodige tips en tricks aan. Verder ben ik van mening dat je van de daken moet schreeuwen wat iemand goed doet, maar dat je storend gedrag best een-op-een bespreekt. En het is een kwestie van geven en nemen. Doordat ik transparant ben naar mijn leidinggevenden en medewerkers en durf benoemen wat moeilijker gaat, krijg ik ook iets terug.

Met de gedragscode voor de docenten hebben jullie dus een goede basis om je op de attitudevorming bij de studenten te richten. Hoe doen jullie dat concreet?

Hiervoor vertrekken we van het innovatieve onderwijsconcept dat we, in lijn met onze visie en strategie, met domo de refontiro hebben uitgewerkt: willen x kunnen x mogen. Terwijl ‘willen’ refereert aan wat je kan trainen (communiceren, creatief zijn, …), verwijst ‘kunnen’ naar kennis en vaardigheden. Na een periode waarin de focus eenzijdig op ‘kunnen’ lag, vraagt het werkveld nu naar een mix: aangezien technische skills voortdurend evolueren, zijn professionals nodig die zich kunnen aanpassen door samen te werken, probleemoplossend te denken, … ‘Mogen’ maakt de formule compleet. Hierbij gaat het over het creëren van een veilige context om feedback te geven en te krijgen, te leren uit fouten, …

Hoe vertaalt dit onderwijsconcept zich concreet in jullie curricula?

Dat varieert per opleiding. Wij zijn nogal fan van projectwerk, waarin studenten aan de slag gaan met concrete cases, liefst in samenwerking met het werkveld. Waar mogelijk, doen ze dat in interdisciplinaire teams, om vanuit verschillende perspectieven tot een oplossing te komen. En dit vullen we aan met andere zaken die te maken hebben met human skills. In de graduaatsopleidingen behandelen we bijvoorbeeld sollicitatietechnieken en gedrag op de werkplek; bij de bachelors vreemde talen en presentatievaardigheden.

En daarnaast willen jullie voor alle studenten een gedragscode opstellen?

Klopt, het was een suggestie van domo de refontiro om een tegenhanger te maken van onze gedragscode voor docenten. De voorbije jaren evolueerden we van twee studiegebieden (Biotechniek en Technology) naar één groep. Nu dit proces is afgerond, is het moment daar om, onder begeleiding van domo de refontiro, samen aan de slag te gaan. Bij de ontwikkeling van de gedragscode zullen trouwens ook onze studenten en werkveldpartners een essentiële rol spelen.

En wat wil je er precies mee bereiken?

Net als mijn collega Johan De Langhe, willen we onze studenten maximaal voorbereiden op de verwachtingen van het werkveld. Daarnaast beschouw ik het als een middel om op een neutrale manier met elkaar in gesprek te gaan. Ik ben van mening dat we onze studenten als volwaardige gesprekspartners moeten benaderen, en wil een cultuur bevorderen waarin studenten elkaar en hun docenten durven en kunnen aanspreken.

Wil je in je hogeschool aan de slag gaan rond een onderwijsconcept, code voor de professionele medewerker of code voor de professionele student, contacteer ons om hierover in gesprek te gaan.